پروتکل در شبکه های رایانه ای چیست

[کاوه]

قرارداد یا پروتکل در شبکه های رایانه ای، به مجموعه قوانینی اطلاق میگردد که نحوهٔ ارتباطات را قانونمند مینماید. نقش پروتکل در کامپیوتر نظیر نقش زبان برای انسان است. برای مطالعه یک کتاب نوشته شده به فارسی میبایست خواننده شناخت مناسبی از زبان فارسی داشته باشد. به منظور ارتباط موفقیت آمیز دو دستگاه در شبکه نیز باید هر دو دستگاه از یک پروتکل مشابه استفاده کنند.

در علوم رایانه و ارتباطات، پروتکل عبارت است از استاندارد یا قراردادی که برای ارتباط میان دو ند برقرار میشود. پروتکل اتصال بین دو ند، انتقال داده بین آن دو و تبادلات میان آنها را ممکن کرده و آن را کنترل میکند. پروتکل در ساده ترین حالت میتواند به عنوان قوانین ادارهٔ منطق، ترکیب و همزمانی ارتباطات در نظر گرفته شود. پروتکلها ممکن در سخت افزار یا نرم افزار یا ترکیبی از این دو پیاده سازی شوند. پروتکل در پایینترین سطح رفتار، اتصال سخت افزاری را تعریف میکند. معنی لغوی پروتکل مجموعه قوانین است.

از آن جا که پروتکل ها در کارکرد و پیچیدگی بسیار متفاوتند و انواع زیادی دارند، بیان کردن تعریف یا توصیفی عام در مورد آنها دشوار است. بیشتر پروتکل ها یک یا چند مورد از ویژگیهای زیر دارا هستند:

1- شناسایی بستر فیزیکی اتصال (سیمی یا بیسیم) و یا تشخیص وجود نقطهٔ مقصد یا ند مقصد.

2- توافق مراودهٔ اتصال (هندشیکینگ) Hand Shaking

3- مذاکره در مورد ویژگیهای مختلف اتصال.

4- شروع کردن و پایان دادن به پیامهای رد و بدل شده و فراهم کردن نیاز ناشی از آن.

5- پایان دادن به جلسهٔ گفتگو و یا اتصال.

6- قالب بندی پیامها.

7- اصلاح پیامهای دریافتی ناقص یا بدقالب بندی شده (تصحیح خطا).

8- فهمیدن قطع ناگهانی ارتباط و یا اتصال.

9- رمزنگاری داده ها.

10- فشرده سازی داده ها.

منبع: مفهوم و کاربرد شبکه های کامپیوتری، میثاق نوازیان، ص 14و13)